چهره تازه خودروهای ایرانی - لوکو

امیرمسعود عابدین- اهمیت طراحی خودرو هرگز زیر سئوال نمی رود و یکی از مهم ترین قدم هایی است که یک خودروساز باید در فرایند ساخت خودرو در نظر بگیرد. اهمیت این بخش از خودروسازی به قدری بالاست که می تواند آینده بازار یک برند خودروساز را مشخص کند.

خودروسازان ایرانی از زمانی که خودشان مرکز طراحی مستقل داشته و توانایی ایده پردازی داشتند، همواره محصولاتشان را به شکلی ساده و فارغ از شلوغ کاری طراحی می کردند. در این مقاله تمرکز ما بیشتر بر شرکت خودروسازی ایران خودرو است. بعضی از محصولات ایران خودرو مانند سمند و رانا از جمله خودروهایی بودند که با ارائه یک طراحی معمولی و ساده، از نظر ظاهری برای مشتریان و خریداران قابل قبول بودند که با طبیعت یک خودروی مالی هم خوانی داشت.

اما در سال های بعد، با معرفی محصولی به نام دنا و انجام فیس لیفت های مختلف بر روی آن، علاقه ایران خودرو به تغییر و بهبود طراحی محصولاتش نمایان شد. دنا و مشتقاتش سعی بر این داشتند که در کنار حفظ کردن نقش خود به عنوان یک خودروی مالی، چهره ای فراتر از یک خودروی ساده و معمولی داشته باشند.

اما در نهایت با حضور خودروسازان مهمی مانند پژو و جا ماندن رد پای این همکاری، محصول تازهی به نام تارا به میدان آمد. تارا بیانگر زبان طراحی تازه محصولات ایران خودرو بود و سعی بر این داشت تا چهره ای تازه از این شرکت را به همگان نشان دهد. به تازگی محصول دیگری به نام ری را به سبد محصولات این شرکت اضافه شده که مجددا یک زبان طراحی تازه را به مخاطبان نشان می دهد. به همین بهانه قصد داریم تا زبان طراحی دو محصول اخیر یعنی تارا و ری را را به شکلی دقیق تر آنالیز کنیم.

تارا

قبل از معرفی تارا، قرار بود این روندِ معرفی خودروهای تازه ایران خودرو با همکاری گروه PSA (شرکت سهامی عام پژو) و بعلاوه شرکت بزرگِ طراحی پینین فارینا سرعت بگیرد. در کنار این افزایش سرعت، قرار بود کیفیت محصولات هم بالا برود. اما با اتفاقاتی مثل اعمال مجدد تحریم ها و رفتن این شرکت ها از ایران، این اقدامات متوقف شدند. تنها چیزی که از این همکاری ها باقی ماند، پلت فرم PF1 پژو سیتروئن بود. این پلت فرم که در محصولاتی مثل پژو 301، پژو 2008، نسل اول پژو 208 و سیتروئن سی-الیزه به کار رفته بود، با اعمال تغییراتی در طراحی و زیرساخت، به وسیله ایران خودرو برای تارا استفاده شد.

ایران خودرو با استفاده از پلت فرم بدست آمده از همکاری با پژو، باید یک طراحی تازه و به روز را ارائه می داد و از این جهت که یک پلت فرم نسبتا تازه در اختیار داشت، دستش برای ارائه چهره ای تازه بازتر بود. در نمای جلویی، ایران خودرو همچنان به چراغ های کشیده ای که در محصولات دیگر به کار می برد، وفادار بود. چراغ های جلوی تارا کشیده و در عین حال زاویه دار طراحی شده و به شکل مطلوبی به جلوپنجره مستطیلی متصل شده است.

جلوپنجره در نسخه های دنده ای و اتوماتیک فرق دارد. در نسخه دنده ای، جلوپنجره به شکل خطی و در نسخه اتوماتیک، به شکل برجسته و مشبک طراحی شده است. کاپوت تارا دارای خطوطی کشیده است که سعی دارند چهره ای عضلانی تر را به تارا بدهند.

قسمت پایینی سپر جلو، متشکل از خطوط صاف و شکسته است. برخلاف دنا پلاس، چراغ دی-لایت مستقل از چراغ های اصلی طراحی شده و موقعیتی همسو با چراغ های اصلی دارد. البته شیب زیادی که در طراحی این چراغ به کار رفته، ممکن است کمی ناهماهنگ با شکستگی چراغ های اصلی و بعلاوه جلوپنجره به نظر برسد.

طراحان تارا سعی نموده اند خودرو را به شکلی طراحی نمایند که مالی جلوه نکند، اما این کوشش در بخش هایی از خودرو اصلا نتیجه بخش نبوده است. برای مثال، در قسمت جلویی، چراغ های جلو از لنز یا عدسی استفاده نمی نمایند و همچنان سبک طراحیِ قدیمیِ چراغ ها در این خودرو دیده می گردد؛ این در حالی است که خودروی مقرون به صرفه تری مثل دنا پلاس، چراغ های پیشرفته تری نسبت به این خودرو دارد.

نمای بغل تارا طبیعتا باید یادآور پژو 301 باشد؛ تنها تفاوتی که بین این دو خودرو در این قسمت وجود دارد، خطوط طراحی آن است. در این قسمت از تارا، دو خط کشیده یکی در بالا و دیگری در پایین خودرو دیده می گردد که با این حجم دهی، سعی در این داشته اند که خودرو مجذوب کننده تر به نظر برسد.

نمای پشتی خودرو در مجموع جنجالی و حاشیه برانگیز ظاهر شده است؛ چراغ های متصل به صورت کلی در خودروهای عریض تر و غیرمالی به کار می روند، اما برخلاف انتظار این نوع چراغ ها در تارا نیز دیده می گردد. از هر طرف که به این قسمت نگاه می کنیم، نمی گردد بگوییم که این سبک طراحی به تارا می نشیند. در خودروهای سدانی که از این نوع چراغ در نمای عقب بهره می برند (به جز بعضی فست بک ها و لیفت بک ها)، معمولا این چراغ در قسمت مرکزی و حتی پایین تر قرار می گیرند. اما در تارا، این چراغ در بالاترین قسمت قرار گرفته که در کنار اینکه در قسمت های پایینی، هیچ چیز دیگری برای مجذوب کنندهیت وجود ندارد، علناً زیبایی خود را از دست می دهد.

گرافیک فعلیِ این چراغ، به گفته طراح این خودرو از شیشه های برج میلاد الهام گرفته شده است. معمولا در این چراغ ها از خطوط ال ای دی استفاده می نمایند که به علت اینکه ایران خودرو از این خطوط استفاده ننموده بود، در هنگام شب، نور زیادی از این چراغ ساطع می شد که در ترافیک ها ممکن است کمی آزار دهنده باشد. البته خوشبختانه در نسخه های تازه و فول آپشن تر تارا، شاهد استفاده از چراغ هایی با گرافیک مجذوب کننده تر هستیم.

کابین تارا به جز بعضی تغییرات، کاملا مشابه با پژو 301 است. طراحی داخلی خودرو کاملا مالی و به دور از هرگونه زرق و برق است. در نسخه دنده ای از پلاستیک مات بیشتر استفاده شده و در نسخه اتوماتیک، از پلاستیک براق هم استفاده شده است. یکی از نقاط ضعف تارا در بحث کیفیت کابین، استفاده از پلاستیک سفت و خشک در بیشتر فضای کابین است. اشتباهات ساده و خنده داری مثل قرارگیری دکمه قفل درب ها و فلاشر در دورترین جا برای راننده، در طراحی کابین خودرو دیده می شوند.

ری را

ری را یا پروژه K125، بر مبنای غالب بدنه نسل دوم پژو 2008 ساخته و طراحی شده است. پژو 2008 فقط در نسل اول در بازار ایران حضور داشت، اما اینکه ایران خودرو چگونه از نسل دوم آن که هیچ وقت وارد ایران نشد، برای طراحی ری را استفاده نموده، خود جای سؤال است.

به غیر از جلوپنجره خودرو که شباهت کمی با تارا دارد، بقیه قسمت های ری را هیچ شباهتی با سایر محصولات ایران خودرو ندارد. بعضی از قسمت های ری را با نگاهی به سایر خودروها طراحی شده است. در نمای جلویی ری را، از سبک طراحی دو چراغ استفاده شده که به شکل واضحی یادآور محصولات هیوندای مانند کونا و سانتافه است. دی لایت خودرو با گرافیک 3 تایی، در بالای چراغ اصلی با لامپ هالوژنی قرار گرفته است. مجددا مانند تارا، اینکه در گران ترین خودروی ملی از سبک کاسه چراغ بسیار قدیمی با لامپ هالوژنی استفاده می گردد، بسیار جای انتقاد است. چراغ های اصلی با جلوپنجره تلفیق شده و در مجموع دماغه خودرو را تشکیل می دهند. گرافیک جلوپنجره از طراحی نسبتاً خوبی بهره می برد.

نمای کناری در مجموع از طراحی ساده ای برخوردار بوده و طبیعتا به شدت یادآور نسل تازه پژو 2008 است. بزرگترین ایرادی که می توان به این بخش گرفت، رینگ های ساده و فاقد مجذوب کنندهیت آن است. این رینگ ها هیچ ارتباطی با طراحی تند و تیز و پر زرق و برق ری را نداشته و یک ضعف محسوب می گردد. امیدواریم که در آینده طراحی بهتری برای این رینگ ها در نظر گرفته گردد. نکته دیگر در نمای جانبی ری را فاصله بخش پشتی خودرو از زمین بوده که تناسب خوبی را ایجاد ننموده است، به خصوص اینکه پژو 2008 از تناسبات بهتری نسبت به این خودرو بهره مند است.

نمای پشتی ری را که انتظار می رفت مثل تارا از چراغ متصل استفاده کند، از یک چراغ کاملاً جدا از هم و نسبتاً اسپرت استفاده نموده است. این چراغ ها درون یک قاب مشکی رنگ قرار دارند که خطوط اطراف آن ممکن است کمی آزاردهنده باشد. دیفیوزر خودرو که به طرح اگزوز فیک نیز مجهز شده، ساده و اسپرت به نظر می رسد. طراحان ری را به صورت کلی در این بخش ضعیف عمل کردند و نتوانستند به خوبی طراحی نمای جلویی عمل نمایند. در این بخش، به نظر می رسد که ری را عقب تر از رقیب فرانسوی خود یعنی پژو 2008 قرار گیرد.

اما وارد بخش کابین می شویم؛ از حق نگذریم اگر کیفیت متریال داخلی را فاکتور بگیریم، طراحان ایرانی در این بخش تمام سعی خود را کردند تا یک کابین زیبا را خلق نمایند. استفاده از دو نمایشگر در کنار هم، دسته دنده خلبانی، فرمان دو پره و D کات و نورپردازی داخلی، تعجب بسیاری از ما را برانگیخت، چرا که این امکانات در یک خودروی داخلی و ملی حضور دارند. علاوه بر آن، ری را در سگمنت کراس اوورهای جمع وجور قرار می گیرد و تماشا این مقدار از طراحی پر زرق و برق در این خودرو عجیب و در عین حال مجذوب کننده به نظر می رسد.

در مجموع، جسارت ایران خودرو در طراحی محصولات اخیر قابل توجه است. باید دید که در آینده قرار است از چه عناصر طراحی دیگری استفاده گردد.

شما بگویید؛ آیا با طراحی تازه محصولات ایران خودرو موافق هستید یا خیر؟ این خودروساز از نظر طراحی چقدر به عناصر حاکم بر طراحی خودرو در جهان نزدیک است؟ ایرادات و مجذوب کنندهیت های این نوع طراحی به نظر شما کدام اند؟

58322