نیم ساعت ماه گرفتی ، امشب در چهار قاره - لوکو

به گزارش خبرنگاران، مهندس مسعود عتیقی مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران در گفت وگو با ایسنا، گفت: شبانگاه جمعه 20 دی ماه 98 ماه گرفتگی رخ خواهد داد که تا بامداد شنبه 21 دی ماه ادامه خواهد داشت. این ماه گرفتگی به ساروس 144 تعلق داشته و شانزدهمین گرفت از 71 گرفت ماه گرفتگی ساروس مذکور است.

وی زمان آغاز ماه گرفتگی در تهران ساعت 20 و 37 دقیقه و پایان آن را در ساعت 42 دقیقه روز شنبه 21 دی ماه ذکر کرد و ادامه داد: زمان حداکثر گرفت ساعت 22 و 40 دقیقه شامگاه امشب جمعه 20 دی ماه است.

عتیقی با تاکید بر اینکه قاره های آسیا، استرالیا، اروپا و آفریقا تحت پوشش ماه گرفتگی امشب 20 دی ماه است، گفت: این گرفت که از نوع نیمسایه است که در نجوم قدیم از آن به عنوان خسوف غیر مرئی یاد می شد؛ چرا که همان گونه که از نام آن پیدا است، در ماه گرفتگی نیمسایه تغییر نورانیت سطح ماه برای چشم انسان چندان محسوس نیست و به همین دلیل از ماه گرفتگی نیمسایه به عنوان ماه گرفتگی غیرقابل مشاهده یاد می شود.

• اخصاصی مجله فضا
• اختصاصی مجله نجوم

به گفته وی از این رو بدیهی است که از نظر رصدی برای عموم مخاطبان و حتی آماتورهای دانش ستاره شناسی، چنین ماه گرفتگی هایی از جذابیت کافی برخوردار نبوده چون از دید چشم انسان تغییر محسوسی در نور ماه مشاهده نخواهد شد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اضافه کرد: متاسفانه ماه گرفتگی های پیش رو در سال 99 از نوع نیمسایه است، یادآور شد: اولین گرفت بعدی ماه در سال 1399 روز جمعه 16 خرداد سال 1399 رخ خواهد داد که این ماه گرفتگی نیز از نوع نیمسایه خواهد بود. اولین ماه گرفت جزیی قابل مشاهده در کشور نیز روز شنبه 6 آبان سال 1402 خواهد بود که در سراسر ایران قابل مشاهده است.

عتیقی اولین گرفت کامل ماه در کشور را مربوط به روز یکشنبه 16 شهریور سال 1404 خورشیدی دانست که قابل مشاهده است و اضافه کرد: اساسا در رخداد ماه گرفتگی باید زمین میان ماه و خورشید قرار داشته و ماه در شرایط بدر(ماه کامل) باشد به نحوی که سایه زمین بر روی ماه قرار گیرد.

وی، جزیی، کامل و نیمسایه را از انواع ماه گرفتگی ها دانست و یادآور شد: با توجه به این که نور خورشید منبع پراکنده و گسترده نور محسوب می شود، با برخورد آن (نور خورشید) به زمین در پشت کره زمین، دو مخروط یکی مخروط بسته (مخروط جمع شونده) و دیگری مخروط نیمسایه (مخروط بازشونده) ایجاد می شود و در صورتی که ماه تنها از مخروط بازشونده نیم سایه عبور کند گرفت از نوع نیم سایه خواهد بود اما گاهی اوقات بخشی از ماه از درون سایه زمین عبور می کند که به آن گرفت جزیی می گویند.

عتیفی اضافه کرد: ولی برخی اوقات ماه پس از گذراندن سایه، به طور کامل وارد نیم سایه زمین می شود که گرفت کلی ماه محسوب می شود.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران اضافه کرد: به رغم آنکه برخی تصور می کنند که ماه گرفتگی بیشتر از خورشید گرفتگی رخ می دهد اما در هر سال بین صفر تا 3 ماه گرفتگی می تواند رخ دهد و این در حالی است که در هر سال بین 2 تا 5 خورشید گرفتگی رخ می دهد.

وی به دلایل آن اشاره کرد و گفت: علت آنکه عامه مردم وقوع ماه گرفتگی را نسبت به خورشید گرفتگی بیشتر می دانند این است که در هنگام ماه گرفتگی دو نیمکره شمالی و جنوبی که زمین در شرایط شب قرار دارند، می توانند تمام مراحل ماه گرفتگی را مشاهده کنند ولی در هنگام کسوف با خورشید گرفتگی سایه ماه بر روی زمین می افتد و بخش کوچکی از زمین تحت پوشش سایه قرار خواهد گرفت و در این شرایط بقیه سطح کره زمین، خورشید را به طور کامل در آسمان بدون هیچ گونه گرفتگی مشاهده می کنند.

این فعال حوزه نجومی گفت: سراسر ایران تحت پوشش ماه گرفتگی شبانگاه جمعه 20 دی ماه است ولی متاسفانه به علت ویژگی ماه گرفتگی نیمسایه تغییر نورانیتی در نور ماه در این شامگاه مشاهده نخواهد شد.