محصولات کشاورزی باید شناسنامه دار شوند - لوکو

طبق آنچه در این نشست عنوان شد، برنامه ریزی بر اساس نیازهای اصلی این حوزه طبق زمان بندی دقیق در چارچوب کمیته ای تخصصی با مشارکت کنندگان دستگاه های متولی و بخش خصوصی که قرار شد با موضوع اتاق تهران، تشکیل شود به عنوان جمع بندی نهایی مدنظر قرار گرفت.

در این بین کنندگان دولت و بخش خصوصی درباره لزوم ترویج و آموزش استفاده از انواع سموم و آفت کش ها و شیوه های به روز و مدرن کشاورزی هم نظر بودند و این مهم را به عنوان یک خواسته و مطالبه جدی مطرح نمودند. وظیفه ترویج و آموزش در بخش کشاورزی به عهده وزارت جهاد کشاورزی است.

در بخش دیگری از این جلسه بازگشت محصولات کشاورزی صادراتی از روسیه، هند و ازبکستان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به اعتقاد فعالان بخش خصوصی مشکل اصلی در این ماجرا ناهماهنگی بین متولیان و نبود یکپارچگی لازم در این حوزه است.

در این نشست پیشنهادهای اجرایی مهمی نیز مطرح شد؛ افزایش تعداد آزمایشگاه های دارای صلاحیت برای کنترل کیفیت بر اساس استانداردهای کشور مبدا، شناسنامه دار شدن محصولات کشاورزی برای امکان پیگری شرایط آنها، بالا بردن سطح آگاهی کشاروزان، تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات کشاورزی و تعریف استانداردهای تعیین درباره تولیدات داخلی و صادراتی.

آگاهی از قوانین تجاری کشورهای مقصد صادراتی

دراین جلسه که کنندگانی از اتاق های قزوین، یزد، ساری و رشت نیز حضور داشتند، محسن عامری، مدیر دبیرخانه شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی با بیان این مطلب که بازگشت محصولات کشاورزی صادراتی مدتی است مورد توجه قرار گرفته و شاهد گزارش هایی در این ارتباط هستیم، گفت: سموم به جای مانده در این محصولات و غیراستاندارد شدن آنها برای مصرف، عمده ترین دلایلیی است که تا به امروز مطرح شدند. در این بین عدم دسترسی به سموم باکیفیت به دلیل تحریم ها و شاید گران بودن آنها با توجه به شرایط اقتصادی حاکم و برخی موضوعات دیگر نیز عنوان می شود.

بر اساس اظهارات او آگاهی از قوانین تجاری کشورهای مقصد صادراتی به عنوان یک راهکار ضروری مطرح است؛ اما نکته مهم وجود یک سازوکار نظارتی جدی با امکان پیگیری نتایج آن هست که این سازوکار تا به امروز در ایران به طور جد ایجاد نشده است .

صدور گواهی استاندارد یکپارچه در حوزه کشاورزی

ارسلان قاسمی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون، برای حل مسائل پیش آمده استفاده از دیپلماسی اقتصادی و رایزنی با کشورهای هدف به منظور آشنایی با مقررات نو آنها و رجیستر کردن سمومی که استفاده می شود را پیشنهاد داد.

او تاکید کرد: باید صدور گواهی استاندارد را یکپارچه و متولی تعیینی برای این منظور تعریف کنیم که این مهم به اصلاح قانون نیاز دارد.

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون با بیان این مطلب که لازم است مباحث صادراتی به عهده سازمان توسعه تجارت گذاشته شود، شرح داد: وزارت جهاد کشاورزی، دانش، شرایط و امکانات لازم برای صادرات را ندارد بنابراین نمی تواند در این حوزه پیروز عمل کند.

مسائل موجود را بپذیریم

احمدرضا فرشچیان، عضو هیات کنندگان اتاق تهران نیز به مجموعه اقداماتی که از سال 98 در کمیسیون کشاورزی اتاق تهران درباره باقی ماندن سموم در محصولات کشاورزی انجام شد، اشاره کرد و گفت: از آن سال تا به امروز پیگیر این موضوع بودیم و نتیجه نشست های چالشی که در آن زمان داشتیم سند به جای مانده سموم است هرچند مورد توجه دستگاه های متولی قرار نگرفت. در اینجا باید وجود یا عدم وجود مشکل را اعلام کنیم. انکار این موضوع، مشکل را رفع نمی کند.

به اعتقاد این فعال اقتصادی باقی ماندن سموم در محصولات کشاورزی یک مسئله قدیمی است و باید آن را بپذیریم تا بتوانیم حلش کنیم. متاسفانه بازارهای هدف محصولات کشاورزی را از دست دادیم و به بازارهای رده سه و چهار رسیدیم. این کشورها هم تا امروز استاندارد نداشتند، از این به بعد آنها هم معیار تعریف و بر اساس آن عمل می کنند. بنابراین باید در پی راهکار ریشه ای باشیم.

ترویج چگونگی مصرف انواع سموم

مسعود گیل آبادی، رئیس هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان سموم ایران از اهمیت آسیب شناسی اتفاقاتی که روی داد سخن گفت و یادآور شد: عوامل زیادی روی باقی ماندن سموم در محصولات کشاورزی دخیل هستند و باید این عوامل را بشناسیم برای آن راهکار ارائه دهیم.

در این رابطه ترویج چگونگی مصرف انواع سموم باید مدنظر قرار گیرد. شناخت دلایل قدم اول است بعد از آن می توان تصمیم گیری کرد.

آزمایشگاه حرفه ای برای آنالیز دقیق محصول نهایی

سعید یوسف زادگان، عضو کمیسیون کشاورزی اتاق ایران با بیان این مطلب که از ابتدای سال 98 با برگشت کشمش صادراتی به اروپا، بازار این منطقه را از دست دادیم، گفت: انتظار داشتیم که خیلی زودتر از این به موضوع ورود می کردیم. متاسفانه به دلیل رعایت نکردن اصول، بازارهای صادراتی را از دست دادیم. امروز سموم برای بزرگ تر شدن محصول و مشتری پسند شدن، استفاده می شود که مشکل ساز شده است. سم برای از بین بردن آفت است نه درشت شدن محصول.

این فعال اقتصادی نبود آزمایشگاه حرفه ای برای آنالیز دقیق محصول نهایی و شناسنامه نداشتن آنها را مشکل اصلی صادرات محصولات کشاورزی دانست و خواستار حل این مسئله شد.

زیرساخت های صادراتی مناسبی نداریم

سید رضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران از مسکوت ماندن قانون درباره آزمایش محصولات کشاورزی قبل از ورود آنها به بازار از طریق آزمایشگاه ها سخن گفت و تاکید کرد: گلخانه ها شناسنامه دارند و قابل رسیدگی هستند. هرچند دلیل برگشت محصولات صادراتی از روسیه استانداردهایی بود که پیش از این از طرف دولت روسیه اعلام شده بود و باید آنها را می پذیرفتیم که کوتاهی کردیم؛ اما باید توجه داشت که این دردها مربوط به امروز نیست و با چند اقدام در کوتاه مدت حل نمی شود. امروز به دلیل آماده نبودن زیرساخت ها دچار مسائل صادراتی هستیم و از طرفی نظارت ها روی سموم مناسب نیست.

به اعتقاد این فعال اقتصادی متولی صادرات در ایران وجود ندارد و برای رفع این نقص جدی باید تمام نهادهای مرتبط به صادرات، یکپارچه شوند.

محصولات کشاورزی شناسنامه دار می شوند

مهدی قائمیان، معاون قرنطینه سازمان حفظ نباتات کشور از فرایند مذاکرات با طرف ازبکستان به دلیل بالا بودن میزان خاکی که همراه سیب زمینی به این کشور صادر شده سخن گفت و از حل این موضوع تا به امروز خبر داد. بر اساس اظهارات او تا به امروز با توجه به توافق هایی که صورت گرفت با مسئله ای روبرو نشدیم.

او خاطرنشان کرد: صادرات سیب زمینی به ازبکستان نباید با حجم بالای خاک صورت بگیرد و این موضوع باید رعایت شود.

این مقام مسئول درباره فلفل دلمه هایی که از روسیه برگشت با تاکید بر این مطلب که اجباری به اعلام سموم ثبت شده به دیگر کشورها نداریم، ادامه داد: روسیه هم سموم خود را به هیچ کشوری اعلام نمی کند فقط آنها را در سامانه ثبت می کند. باید توافق نامه ای را با روسیه منعقد می کردیم که انجام نشده است و مشکل از آنجا آغاز شد.

قائمیان درباره برگشت کیوی ایران از هند نیز گفت: هند هم نامه ای فرستاد که محصول کیوی صادر شده شپشک دارد. درحالی که موضوع به صادرات مجدد کیوی ایران از امارات به هند مربوط می شود، چون امارات به این گواهی حساس نیست، بنابراین کیوی با شپشک به این کشور صادر شد و سپس به بازار هند رفت که در نهایت برگشت خورد.

معاون سازمان حفظ نباتات کشور، شناسنامه دار نبودن محصولات کشاورزی را به عنوان یک مشکل جدی مطرح نمود و از اجرایی شدن این موضوع مهم تا ابتدای هفته آینده بر اساس برنامه ریزی های اجرا شده در وزارت کشاورزی خبر داد و گفت: محل تولید هر محصولی باید به کشور هدف اعلام شود تا از این طریق در صورت هر مسئله ای، کل صادرات برگشت نخورد و فقط تولیدکننده یا راننده ای که در فرایند کار خود دچار خطا شده، ممنوع الکار با کشور هدف شود. پس در گام نخست باید کل افرادی که در بستر تولید فعال هستند، شناسه داشته باشند.

سولماز چوبکی، کارشناس سازمان غذاودارو نیز شناسه دار نبدون محصولات را مشکل اصلی دانست و گفت: چون محصولات قابل ردیابی نیستند کار ارزیابی بسیار سخت شده است.

او ادامه داد: در حال حاضر گواهی انطباق بر اساس نوع سموم و غیره اعطا می شود و این گواهی با گواهی سلامت فرق دارد چون گواهی سلامت تعداد بیشتری از شاخص ها را دربرمی گیرد. قابلیت پیگری این گواهی را نیز مدنظر قرار دادیم و در تلاش هستیم سامانه ای در این رابطه طراحی کنیم.

مهدیه یوزباشی، کارشناس سازمان ملی استاندارد نیز گفت: سازمان استاندارد تنها درباره شش محصول کشاورزی از جمله پسته، کشمش، زعفران، زیره، خرما و برگه زردآلو گواهی انطباق صادر می کند. این کار از طریق آزمایشگاه هایی که تایید صلاحیت شدند، انجام می شود.

فرایند اصلاحات را در فرایند تولید محصولات کشاورزی آغاز کنیم

محمدرضا شریعتمدار، رئیس مرکز مطالعات راهبردی کشاورزی و آب به ظرفیت های بالای کشور در صادرات محصولات کشاورزی اشاره کرد و گفت: علی رغم این ظرفیت، متاسفانه شاهد رکود صادرات در این بخش هستیم. شاید قرار باشد طبق برنامه های تعریف شده قرار باشد سهم ایران را در سفره مردم کشورهای اروپایی از یک درصد امروز، بالاتر ببریم؛ اما با سیاست های امروز تحقق چنین هدفی موثر نیست.

او نگاهی به فرایند واردات سموم به ایران طی دهه های گذشته داشت و تاکید کرد: از سال 1362 واردات سموم دولتی شد. از اینجا از سموم کیفی به غیرکیفی سوق پیدا کردیم. برای دولتی نشدن واردات سم خیلی تلاش کردیم و استدلال های لازم را هم مطرح نمودیم و از 74 تلاش ها آغاز شد و سال 81 واردات سم آزاد شد. سم تکنولوژی است و نه کالا پس باید به کیفیت آن توجه شود.

بر اساس اظهارات شریعتمدار بخشی از سمومی که امروز استفاده می شود پرخطر است هرچند در راستای متعادل سازی آنها قدم هایی برداشته شده؛ اما هنوز به هدف نهایی نرسیدیم.

او پیشنهاد داد: اصلاحاتی که در این نشست مطرح شد، اجرایی شود. شاید اصلاحات کوچکی باشند؛ اما اثرگذاری زیادی دارند. صادرکنندگان هم برای جلب رضایت مشتری خود باید کار کنند.

با توجه به دیدگاه هایی که در نشست تشریح شد، عامری ضمن توجه به چندوجهی بودن این موضوع و اینکه چند دستگاه مختلف دخیل هستند از ضرورت تقسیم بندی اقداماتی که باید انجام شود سخن گفت.

او تاکید کرد: اتاق تهران به عنوان متولی و هماهنگ کننده وارد شود و کمیته ای را با حضور کنندگان از دستگاه های مربوط تشکیل دهد و طی نشست هایی برای هر اقدام تعیین، دستگاه متولی را تعیین و زمان بندی برای آن اجرای برنامه، درنظر بگیرد و دستگاه ناظر را نیز معرفی کند. در این راستا گزارشی از سوی دبیرخانه تهیه خواهد شد و برای دستگاه ها ارسال می شود.

عامری تاکید کرد: همچنین تا سرانجام هفته جاری نشستی بین سازمان حفظ نباتات با تشکل های فعال درباره فرایند شناسنامه دار شدن محصولات کشاورزی تشکیل خواهد شد.