سبقت گازی ایران از قطر چگونه رخ داد؟ - لوکو

برای سفر با تور پوکت همراه ما باشید.

به گزارش خبرنگاران به نقل از یرنا 22 سال از شروع توسعه پارس جنوبی یا همان عسلویه می گذرد و حدود 18 سال است که فراوری از این میدان مشترک گازی با قطر شروع شده است و به مدد همین شروع و افزایش فراوری بوده که اکنون ضریب نفوذ گازرسانی شهری 98 درصد و گازرسانی روستایی نیز به 84 درصد رسیده است.

ایران در این 18 سال توانسته از فراوری 56 میلیون متر مکعبی در اواخر سال 80 به فراوری حدود 700 میلیون متر مکعبی در روز در شرایط فعلی برسد و پیش بینی می گردد با بهره برداری از 6 سکوی دیگر تا خاتمه سال فراوری ایران سقف 745 میلیون متر مکعب را نیز پشت سر بگذارد.

این در حالی است که فراوری قطر اکنون حدود 566 میلیون متر مکعب است و بهره برداری از طرح توسعه ای این کشور فراوری را در بهترین حالت تا 628 میلیون متر مکعب افزایش خواهد داد که این به معنای فاصله ای بیش از 120 میلیون متر مکعبی فراوری بین ایران و همسایه جنوبی است.

این سبقت تاریخی ایران از قطر اما در حالی در سال 96 شروع شد که تا پیش از آن همیشه قطر برداشت بیشتری از منابع میدان داشته و حتی در سال های 87 تا 89، قطر این اختلاف را تا 250 میلیون متر مکعب در روز نیز رسانده بود.

نگاهی به فرایند فراوری گاز از میدان مشترک پارس جنوبی حاکی از آن است که با شروع توسعه این میدان، در سال های ابتدایی اگرچه قطر با یاری شرکت های بزرگ بین المللی حدود 40 میلیون متر مکعب گاز بیشتری از ایران فراوری می نموده اما استمرار توسعه از سوی ایران باعث شده بود تا سال 86 این فاصله ثابت بماند.

در واقع زنگنه در دوره اول وزارتش بر نفت، کوشش کرد تا پیوستگی توسعه را در این میدان حفظ کند. تا آنجا که از سال 81 تا 84، 5 فاز این میدان به بهره برداری رسید و توسعه 5 فاز دیگر نیز شروع شده بود.

اما با روی کار آمدن دولت نهم ، شرکت های بین المللی یک به یک از ایران رفتند و در این دولت تنها فازهای 6، 7 و 8 و همچنین 9 و 10 افتتاح شد. همین تعلل در توسعه باعث شد تا قطر بتواند در برداشت منابع گازی یکه تازی کند و به یکی از قدرت های مهم دنیا در فراوری ال ان جی یا همان گاز مایع تبدیل گردد.

ایران در سال های 88 تا 93 به همان فراوری 285 میلیون متر مکعبی رضایت داد و این در حالی بود که قطر فراوری خود را به بالای 570 میلیون متر مکعب رساند. علت اصلی این عقب ماندگی را باید در قرارداد فازهای 13، 14، فاز 19 ، 20 و 21 و 22، 23 و 24 معروف به فازهای 35 ماهه جستجو کرد. قرداد توسعه این فازها، خرداد 89 بین شرکت نفت و گاز پارس جنوبی به عنوان کارفرما و پیمانکاران داخلی بسته شد و پراکنده شدن منابع اقتصادی باعث شد تا توسعه در پارس جنوبی متوقف گردد.

آمارها نیز حکایت از آن دارد که در حالی که از سال 80 تا 83، 6 سکو در پارس جنوبی به بهربرداری رسیده بود اما در سال های 84 تا 91 تنها 5 سکو به بهره برداری رسید. در سال های 92 تا 98 اما 24 سکوی دریایی به بهره برداری رسیده که 70 درصد از سکوهای ایرانی بر روی میدان مشترک پارس جنوبی است.

همچنین 65 درصد از چاه های میدان مشترک ایران و قطر در دولت تدبیر و امید و وزارت زنگنه حفر شده است.

نگاهی به خطوط دریایی ایجاد شده هم نشان می دهد که 67 درصد از این خطوط در دوره وزارت زنگنه در دولت های یازدهم و دوازدهم ایجاد شده و در حالی که تا پیش از سال 92 تنها 20ردیف پالایشگاهی در پارس جنوبی به بهره برداری رسیده بود اما از سال 92 تا کنون 30 ردیف پالایشگاهی جدید که 60 درصد را شامل می گردد به بهره برداری رسیده است.

اما کلیدی ترین و موثرترین آمار را باید در میزان فراوری گاز از پارس جنوبی پیدا کرد. در حالی که تا سال 92 و بازگشت زنگنه به وزارت نفت، حدود 280 میلیون متر مکعب در روز گاز از میدان مشترک پارس جنوبی فراوری می شد اما تنها در 6 سال گذشته، 419 میلیون متر مکعب به فراوری گاز از این میدان در سمت ایران افزوده شده و این به معنای آن است که 40 درصد از فراوری تا پیش از سال 92 محقق شده و 60 درصد از سال 92 تا سال 98 به دست آمده است.

این افزایش فراوری با تدبیر زنگنه و اولویت دادن به توسعه فازهایی صورت گرفت که بیشترین میزان پیشرفت فیزیکی را داشتند.

زنگنه در سال های 92 تا 96 کوشش کرد تا با تمرکز منابع فازهای پارس جنوبی را به پایان برساند. اگرچه در دولت یازدهم 3 فاز پارس جنوبی که معادل 5 فاز استاندارد بود به بهره برداری رسید اما اوج درخشش زنگنه را باید در ابتدای سال 96 دید که با بهره برداری از فازهای 17 و 18، 19 و 20 و 21 ایران پایان از رقیب خود در فراوری گاز پیشی گرفت.

اما این خاتمه کار نبود. ادامه توسعه در این میدان در سال 97 و 98 با بهره برداری از بخش هایی از فازهای 13، 14، 22 تا 24 محقق شد.

در واقع از سال 92 تا کنون معادل 12 فاز استاندارد در پارس جنوبی به فراوری رسیده است که به معنای افزایش سالانه متوسط 17 درصد فراوری گاز و افزایش دو برابری فراوری از سال 92 است. با توجه به این آمار، در 6 سال گذشته، بیش از 1500 میلیارد متر مکعب گاز غنی به ارزش 270 میلیارد دلار فراوری شده است.

زنگنه پیش از بازگشت به وزارت نفت تاکید نموده بود که یکی از مهمترین اهدافش معین تکلیف میدان مشترک است و نگاهی به کارنامه وی در پارس جنوبی در 6 سال گذشته، نشان می دهد که توانسته از عهده تعهد خود بر آید.