عکس ، ظاهر عجیب افعی سمی که در دریای سیاه روسیه ساکن است! - لوکو

پریسا عباسی- بعضی از مارها هستند که ما هرگز آنها را نخواهیم دید، حتی در باغ وحش و یا نمایشگاه های خزندگان. این مارهای کمیاب در نقاطی دورافتاده بر روی زمین زندگی می نمایند و تعداد کمی از گونه های آنها به جای مانده اند. در اینجا قصد داریم به آنالیز بعضی از این مارهای نادر بپردازیم. مارهایی که قطعا آنها را در حیاط خانه خود نخواهید دید!

تمام مارهای کمیاب جهان یک وجه اشتراک دارند. زمانی که زیستگاه آنها به وسیله انسان ها در معرض نابودی قرار می گیرد، جمعیت آنها به شکل باورنکردنی رو به کاهش می رود و بعلاوه کم شدن تعداد آنها ممکن است به علت حمله شکارچیان غیربومی و انسان ها باشد.

با اینکه انسان ها اولین عامل انقراض این مارها هستند، اما در عین حال می توانند باعث نجات یافتن آنها نیز بشوند. در بسیاری از موارد، در پی دخالت و حفاظت انسان ها از این مارهای نادر، جمعیت آنها رشد فوق العاده ای داشته است.

در اینجا به آنالیز 8 گونه از مارهای بسیار کمیاب در سرتاسر جهان می پردازیم.

• آنتیگوان ریسر

برای مدت های طولانی، مار آنتیگوان ریسر(Antiguan Racer) بعنوان نادرترین مار در جهان محسوب می شد. خوشبختانه تعداد جمعیت این مار در حال حاضر بحرانی نیست، اما هنوز به شدت در معرض تهدید برای انقراض قرار دارند. این مار پس از خدنگ آسیایی، موش سیاه و موش قهوه ای در معرض خطر قرار داشت. زندگی مشترک با انسان ها، این شکارچیان را به مرز انقراض رساند و زمانی تصویر می شد، آنها منقرض شده اند. اما جمعیتی از آنها در جزیره پرنده بزرگ در سواحل آنتیگوآ(کشوری در شرقی کارائیب) کشف شدند.

در یک بازه زمانی، تعداد آنها به کمتر از 150 نفر کاهش یافته بود. اما امروزه با کوشش های گسترده حفاظتی، جمعیت آنها کمی ثبات پیدا نموده و پایدار شده است. اما آنها هنوز در خطر انقراض جدی قرار دارند.

• سنت لوسیا ریسر

سنت لوسیا ریسر(St. Lucian racer) نیز سرنوشتی شبیه به آنتیگوان ریسر داشت، اما جمعیت آنها هنوز به میزان خویشاوندان خود در کارائیب بهبود نیافته است. در حال حاضر، سنت لوسیاریسر، نادرترین مار در جهان شناخته می گردد و تخمین زده می گردد که حدودا 18 عدد از آنها در طبیعت به جای مانده باشند. زمانی که موشهای سیاه و خدنگ های آسیایی به جزیره محل زندگی آنها وارد شدند، بسیاری از این مارها را کشتند و تخم های آنها را خوردند؛ و بدین ترتیب جمعیت آنها به شدت کاهش پیدا کرد.

گمان می رفت که سنت لوسیا در سال 1936 منقرض شده باشد، اما در سال 1973 تعدادی از آنها در جزیره ماریا میجر یافت شدند. امروزه تمرکز و کوشش زیادی برای حفاظت از این مار در سرتاسر جزیره انجام می گردد و مردم امیدوارند بتوانند این گونه بومی را از خطر انقراض نجات دهند.

• مارهای کور ترانگ و روکسان

گونه های بسیاری از مارهای کور وجود دارند، که همه آنها کوچک هستند و ممکن است به راحتی آنها را نبینید. بیشتر مارهای کور در زیر خاک نقب می زنند و به ندرت بالا می آیند. خانه های زیرزمینی آنها و کوچک بودن خودشان، آنها را به یکی از سخت ترین مارها برای تماشا و شناسایی تبدیل می نماید.

مار کور ترانگ(Trang) و مار کور روکسان(Roxane)، امروزه جزو دو گونه بسیار نادر محسوب می شوند. در واقع هر دوی آنها آنقدر کمیاب هستند که پس از کشف شدن، دیگر هرگز رویت نشده اند. احتمالا این گونه ها هنوز وجود دارند، اما با توجه به اینکه یافتن آنها سخت است، معین تعداد و زیستگاه آنها (بجز در تایلند) بسیار سخت است.

• مارهای کور راه راه

مارهای کور راه راه(Striped Blind Snake) آنقدر نادر هستند که نمی توانید اطلاعات زیادی از آنها در اینترنت به دست بیاورید. از آنجایی که آنها مارهای کوچکی هستند و در زیر زمین نقب می زنند و زندگی می نمایند، بنابراین پیدا کردن آنها سخت است. آنها را می توان در زیر کنده درختان و در پوشش های جنگلی با ارتفاع 1400 متر از سطح دریا پیدا کرد. مارهای کور راه راه بسیار کوچک هستند و میزان بزرگترین نمونه یافت شده آنها تنها 48 سانتیمتر بوده است. مشخصه آنها چشمانی است که طوری با پوست پوشیده شده اند که گویی وجود ندارند، و بعلاوه حدود 10 جفت نوارهای تیره و روشن متناوب روی بدن شان قرار گرفته است.

گمان بر این بود که مارهای کور راه راه 172 سال پیش منقرض شده اند، اما چند سال پیش در منطقه حفاظت شده Bukit Timah سنگاپور یک مار راه راه مرده پیدا شد. به این ترتیب وجود آنها در اندونزی، سنگاپور، مالزی و جنوب تایلند تایید شد. آنها برای انسان ها خطرناک نیستند.

• افعی اورلوو

در حالیکه ما عموما روسیه را مکانی برای زندگی مارها نمی دانیم، اما حضور افعی اورلوف( Orlovs viper ) به ما ثابت کرد که اشتباه می کنیم. این افعی سمی در منطقه دریای سیاه روسیه زندگی می نماید و قلمرو تاریخی آنها تا قفقاز ادامه می یابد. با توجه به کوچک بودن گستردگی قلمرو و شکار غیرقانونی آنها به وسیله انسان ها، تخمین زده می گردد که کمتر از 250 افعی بالغ از این گونه در طبیعت وجود داشته باشد. جهت اطلاع باید بگوییم که تمام قلمرو این افعی تنها در حدود 100 کیلومتر مربع است.

• مار زنگی آروبان(Aruban Rattlesnake)

همانطور که از نام این مار پیداست، آنها در جزیره آروبا در دریای کارائیب یافت می شوند. آروبا یک محیط نیمه خشک صخره ای است که این صخره ها از ساحل تا داخل جزیره امتداد دارند. با توجه به اینکه زیستگاه این مار، کوچک است و تنها در حدود 25 کیلومتر مربع وسعت دارد، و با توجه به دست اندازی انسان ها به این منطقه، احتمال می رود که کمتر از 230 مار زنگی آروبان در طبیعت این جزیره زندگی می نمایند و 100 مار دیگر نیز در اسارت هستند.

زندگی این مارها ابتدا به وسیله توسعه تاسیسات انسانی و سپس ورود بزهایی که پوشش گیاهی لازم جهت طعمه مارها را تخریب می نمایند، تهدید می گردد.

• آلبانی آدر

آلبانی آدر(Albany adder)یک گونه از افعی هاست و اولین بار در سال 1937 ثبت شد. این مارها از آن موقع تا به امروز تنها 12 بار دیگر دیده شده اند. آنها در شرق و جنوب کیپ پراویدنس آفریقای جنوبی زندگی می کردند و سالها تصور بر این بود که این گونه منقرض شده است.

تنها در سال 2016، بقایای یک مار مرده آلبانی کشته شده در یک جاده پیدا شد و این تایید این موضوع است که آنها هنوز زنده هستند. با این حال این مارها بسیار کمیاب هستن و بعید است که به این زودی بتوانیم یکی از آنها را ببینیم.

• مار دریایی پوزه کوتاه

مار دریایی پوزه کوتاه(Short-Nosed Sea Snake) را می توان در صخره های آرافورا، منطقه ای بین استرالیا و گینه نو غربی یافت. این مارها که اغلب با نام مار نی ساهول نامیده می شوند، با دو گونه جمعیتی شناخته شده، و به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارند. گاهی جمعیت ساحلی و جمعیت صخره های آشمور این مارها، بعنوان زیرگونه های متمایز در نظر گرفته می شوند که احتمالا همه آنها در معرض خطر انقراض هستند.

تصور می شد جمعیت مارهای صخره ای آشمور منقرض شده باشد، تا اینکه در سال 2021 یک مورد از آنها رویت شد و تایید شد که این گونه هنوز وجود دارند.

منبع: a-z-animals

227227