دوستی عجیب 60 میلیون ساله؛ نقش گیاهان گل دار در تکامل مورچه ها - لوکو

محققان دریافته اند که میان تکامل مورچه ها و تنوعشان و تکامل گیاهان از میلیون ها سال پیش تا کنون، رابطه ای وجود دارد.

به نقل از نیواطلس، مورچه ها را می توان تقریبا در تمام منطقه ها و زیستگاه های دنیا یافت. اما چگونه آنها به پرجمعیت ترین و متنوع ترین گونه حشرات روی کره زمین تبدیل شدند؟ دانشمندان احتمالا پاسخی یافته اند.

حدود 60 میلیون سال پیش، مورچه ها عمدتا ساکنان جنگل بودند که لانه های خود را در زیر زمین می ساختند. مورچه مدرن بیش از 14000 گونه متنوع دارد که بعضی از آنها اکنون در ساواناها، علفزارها و بیابان ها زندگی می نمایند. در واقع مورچه ها را می توان در هر قاره ای به جز قطب جنوب یافت.

مطالعات قبلی نشان داده اند که تنوع مورچه ها همزمان با ظهور آنژیوسپرم ها بوده است، گیاهانی که گل فراوری می نمایند و دانه های خود را در میوه ها قرار می دهند. با این حال، آنچه کمتر واضح است، نقشی است که گیاهان گلدار در تکامل مورچه ها ایفا کردند و اینکه چگونه به تعداد مورچه های منفرد که امروزه می بینیم، که بیش از چهار کوادریلیون (چهار و در پی آن 15 صفر) تخمین زده می گردد.

اکنون، محققان موزه فیلد در شیکاگو، و دانشگاه های کرنل و استنفورد فسیل ها، DNA و داده های آب و هوایی را برای کشف چگونگی پیوند تکاملی مورچه ها و گیاهان آنالیز نموده اند. متیو نلسن، سرپرست تیم تحقیق، می گوید: وقتی امروز به سراسر دنیا نگاه می کنید، می توانید مورچه ها را در تقریبا هر قاره ای ببینید که تمام این زیستگاه های مختلف و حتی ابعاد مختلف آن زیستگاه ها را اشغال نموده اند: بعضی از مورچه ها در زیر زمین زندگی می نمایند و بعضی در سایه سار درختان. ما در تلاشیم تا بفهمیم چگونه آنها توانستند از یک نیای مشترک به این همه تنوع برسند.

برای مدل سازی تکامل مورچه، محققان آب و هوایی را که 1435 گونه مورچه مدرن در آن زندگی می نمایند مقایسه کردند و بازسازی های با مقیاس زمانی شجره نامه مورچه ها را بر اساس اطلاعات ژنتیکی و فسیل های مورچه های حفظ شده در کهربا اضافه کردند. آنها اطلاعات مشابهی در خصوص گیاهان به دست آوردند و سپس این دو را با هم مقایسه کردند.

یافته ها نشان می دهد که بیشتر مورچه های اولیه زیستگاه های جنگلی را تا دوره پالئوژن میانی تا اواخر (66 تا 23 میلیون سال پیش) و تا نئوژن اولیه (23 میلیون سال پیش تا به امروز) اشغال نموده اند. در آن موقع بود که آنها تحت تاثیر تکامل گیاهان جنگلی تنوع پیدا کردند.

نلسن می گوید: در این زمان، بعضی از گیاهان در این جنگل ها تکامل یافتند تا بخار آب بیشتری را به وسیله سوراخ های ریز برگ هایشان بازدم نمایند. آن ها کل مکان را بسیار مرطوب کردند، بنابراین محیط بیشتر شبیه یک جنگل بارانی شد.

برای فرار از خیسی، بعضی از مورچه ها لانه های خود را از زیر زمین به درختان منتقل کردند. محققان پیشنهاد می نمایند که وقتی آنژیوسپرم های جنگلی به آرامی به سمت بیرون توسعه می یابند تا در منطقه ها بازتر و خشک تر ساکن شوند، بعضی از مورچه ها نیز برای غذا آن ها را دنبال کردند.

نلسن می گوید: دانشمندان دیگر نشان داده اند که گیاهان در زیستگاه های خشک در جهت تهیه غذا برای مورچه ها در حال تکامل بودند. از جمله چیزهایی مانند اولئوزوم ها (اجسام روغنی در گیاهان) که مانند زائده های گوشتی روی دانه ها هستند. بنابراین یک رابطه سودمند متقابل ایجاد شد. مورچه ها از غذایی که دانه های گیاه تهیه می کردند لذت می بردند و مورچه هایی که دانه ها را می گرفتند، مطمئن می شدند که گیاهان به خوبی تکثیر می شوند.

یافته های این مطالعه درک ما را از اینکه چگونه تکامل مورچه ها با تکامل گیاهان گلدار - که از میلیون ها سال پیش آغاز شده - همزمان است، بهبود می بخشد.

نلسن می گوید: این مطالعه نقش مهمی را که گیاهان در شکل دهی زیست بوم بازی می نمایند، نشان می دهد. تغییرات در جوامع گیاهی - مانند تغییراتی که ما به عنوان پیامد تغییرات آب و هوایی تاریخی و مدرن می بینیم - می تواند بر حیوانات و سایر موجودات متکی به این گیاهان تاثیر بگذارد.

این مطالعه در مجله Evolution Letters منتشر شده است.

منبع: همشهری