تأکید امام خمینی بر اخلاق در نظام بین الملل، نکوهش رفتار هژمونیک - لوکو

امام خمینی مهمترین نظریه پرداز انقلابی اسلامی ایران در اواخر دهه هفتاد قرن بیستم و رهبر اصلی نهضت انقلاب اسلامی بود. فرایند رشد امام خمینی از عالم دینی در دوره پهلوی تا مخالف سیاسی و تا رهبر انقلاب از جذابیت شخصیتی منحصر به فرد امام خمینی جدا نیست. جذابیت شخصیتی وی عمدتا در این موارد منعکس شده است: اول، اراده برای انقلاب و مشاخصه با دیکتاتوری سیاسی پهلوی و رفتار خیانت آمیز شاه به کشور. دوم، پایبندی به موضع مردمی برای منافع و رفاه مردم عمومی. سوم، روحیه فداکاری که فراتر از منافع مادی و لذّت شخصی است. چهارم، روحیه انسان دوستی اسلامی مبنی بر ارزشهای جهانی اسلام که با هر نوع سیاسی و اجتماعی ناعادلانه مخالفت می کند. نکته آخر این است که صبر و ساده زیستی به عنوان دو صفت برجسته مسلمان در روحیه امام خمینی به کلی نمایان می شود. همه اینها کاریزمایی است که امام خمینی به عنوان یک رهبر سیاسی، مذهبی و معنوی از آن برخوردار است.

امام خمینی از نظر سیاسی با دیکتاتوری سیاسی مخالف است. او معتقد است که نظام سلطنتی ناگزیر به ظلم و ستم سیاسی تبدیل می شود و وی طرفداری از ولایت

یعنی دموکراسی تحت هدایت روحانی مذهبی (جمهوری اسلامی) بود. آرمانهای اجتماعی امام خمینی همان اندیشه برابری و عادلانه است. لازم به ذکر است که امام خمینی به عنوان یک رهبر سیاسی و رهبر دینی در جهان سوم که دارای فرهنگی سنتی عمیق ملی ایران و ارزشهای دینی قوی هست و با نظام نابرابری سیاسی و اقتصادی بین المللی مخالفت کرد، وی احساس کرد رسالت و وظیفه سنگینی دارد و باید سخنگوی جهان سوم و جهان مسلمانان باشد. این همه انعکاس طبیعی اندیشه برابری و تفکر عدالت اجتماعی امام خمینی در دیدگاه های سیاسی بین المللی است.

من چندین مقاله درباره دلایل پیروزی انقلاب اسلامی در مجله های مختلف دانشگاهی مانند غرب آسیا و افریقا نوشتم. همیشه اعتقاد دارم که هم عامل درونی و هم عامل بیرونی که موفقیت نهایی انقلاب اسلامی را تعیین می کند وجود دارد.

از عامل درونی، فضای جامعه در آن زمان تحت تاثیر افکار اجتماعی جنبش غیر متعهد، ضد استعماری و علیه امپریالیسم قرار گرفت. بنابر این در آن زمان روشنفکران و رهبران دینی ایران از جلال احمد، علی شریعتی تا خود امام خمینی (ره) عموما به وابستگی بیش از حد پهلوی به امریکا و غرب زدگی کامل آن مخالفت کردند و آن را زیر سوال بردند. علاوه بر این، امام خمینی دغدغه های روزگار را خوب درک کرد و پادشاها ن پهلوی را به زبانی دینی زیر سوال برد و آن را مورد انتقاد قرار می داد و مشروعیت سیاسی پهلوی را تضعیف کرد.

پایان، موفقیت انقلاب اسلامی جزء جدایی ناپذیر از استراتژی سیاسی و خرد امام خمینی رهبر انقلاب است.

در اندیشه سیاسی بین المللی امام خمینی و دیدگاه نظام جهانی اسلامی وی تاکید بر اخلاق در نظام بین المللی می کند و تاکید کرد که همه کشورها چه بزرگ، چه کوچک همه یکسان و برابر هستند و رفتار هژمونیک و سلطه جویی در سیاست بین المللی را محکوم و مورد انتقاد قرار داد. امام خمینی در جامعه بین المللی امروز، صدای ضد استعماری، ضد امپریالیسم، ضد هژمونی و نیز در ساختن نظم سیاسی، اقتصادی جدید بین المللی عادلانه و معقول بسیارموثر بوده است. به عنوان سخنگوی جهان اسلام، خواستار همبستگی جهان سوم و فراخواندن مسلمانان برای متحد شدن در برابر تجاوز نظامی و تبعیض فرهنگی غربی ها ، توجه جهانی را به خود جلب کرده است.

با این حال، جامعه بین المللی امروز در قرن بیست و یکم در مقایسه با جامعه بین المللی در اوایل قرن بیستم و اوایل قرن نوزدهم تغییر چشمگیری نداشته است. هژمونیسم و یک جانبه گرایی مثل همیشه به طور معمول بر یک کشور کوچک و کشور ضعیف مسلط است. نظم جامعه بین المللی هنوز از امنیت و عدالت دور است. در مواجهه با این شرایط، اهمیت تقویت وحدت جهان سوم با تمام کشورهای مسلمانان که امام خمینی مطرح کرده بود بی سابقه شاخص شد. گرچه این راه به دلیل وجود عوامل مختلف مملو از دشواری است، آیا علاوه بر این راهی موثرتر هم وجود دارد؟